Nierodzim to zróżnicowane osiedle, które pełni funkcję jednostki pomocniczej w mieście Ustroń, oznaczonej numerem 9. To miejsce, które ma bogatą historię, gdyż wcześniej stanowiło chwytliwą wieś, jednak od 1 stycznia 1973 roku jego losy są związane z granicami Ustronia.
Osiedle położone jest w malowniczej dolinie Wisły, wzdłuż istotnej drogi łączącej Skoczów z Ustroniem. To strategiczna lokalizacja, która przyciąga uwagę mieszkańców oraz turystów, oferując piękne widoki i dogodny dostęp do okolicznych atrakcji.
Ciekawostką jest, że nazwa Nierodzim ma charakter dzierżawczy i wywodzi się od imienia Nierodzim, co nadaje jej unikalny charakter i nawiązuje do historycznych korzeni tej miejscowości.
Historia
Wzmiankowana po raz pierwszy w 1439 roku, wieś miała swoje korzenie polityczne w księstwie cieszyńskim, które było lennem Królestwa Czech. Po 1526 roku, gdy Habsburgowie objęli tron czeski, region ten pozostał pod ich panowaniem aż do 1918 roku, będąc częścią monarchii Habsburgów, potocznie znanej jako Austria.
Zgodnie z zapiskami z wizytacji kościelnej z 1688 roku, pierwsza świątynia w Nierodzimiu została wzniesiona przez protestantów, co miało miejsce w drugiej połowie XVI wieku lub pierwszej połowie XVII wieku. Dnia 18 kwietnia 1654 roku, w czasie intensywnej kontrreformacji, kościół ten przeszedł na własność katolików. W osiemnastym wieku świątynia została rozebrana, a nowy kościół pw. św. Anny, ufundowany przez Antoniego Goczałkowskiego, został konsekrowany w 1769 roku. W 1782 roku Nierodzim liczył 90 katolików oraz 54 protestantów.
W roku 1900 Nierodzim funkcjonował jako samodzielna gmina, obejmująca również Bładnice Górne. Gmina ta miała powierzchnię 426 hektarów i 640 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 72 budynki. W samej wsi Nierodzim bez Bładnic Górnych mieszkało 518 osób w 58 domach. Spośród mieszkańców 239 (46,1%) to katolicy, 272 (52,5%) to ewangelicy, a 7 (1,4%) to wyznawcy judaizmu, z kolei 511 (98,6%) posługiwało się językiem polskim, natomiast 7 (1,4%) językiem niemieckim. Według spisu z 1910 roku Nierodzim (bez Bładnic Górnych) miał już 539 mieszkańców, zamieszkujących 63 budynki. Z tej liczby 529 (98,1%) to osoby mówiące po polsku, a 10 (1,9%) posługiwało się językiem niemieckim; 233 (43,2%) należało do Kościoła katolickiego, 300 (55,7%) do Kościoła ewangelickiego, a 6 (1,1%) to Żydzi.
Wieś rozwijała się pod wpływem sąsiedniego Skoczowa, zyskując reputację jako aktywny ośrodek garncarstwa. Choć tradycje rzemiosła ceramicznego wygasły po II wojnie światowej, miejscowa cegielnia kontynuowała produkcję, oferując różnorodny asortyment ceramiki budowlanej. W 1972 roku w Nierodzimiu powstał Zakład Mechanizacji Produkcji Zwierzęcej i Przemysłu Rolnego „Meprozet”, który zajął się produkcją sprzętu rolniczego, głównie w zakresie melioracji i nawadniania (deszczownie). Obecnie najważniejszym zakładem jest firma Mokate, znana z produkcji kawy, kakao i herbaty.
W czasach międzywojennych Nierodzim był siedzibą ośrodka szkoleniowego Związku Harcerstwa Polskiego. W latach 1933–1935 odbywały się tu kursy dla nauczycieli organizowane przez doświadczonego działacza harcerskiego Aleksandra Kamińskiego, który prowadził Szkołę Instruktorów Zuchowych. Oprócz kursów, organizowano „doświadczalne” kolonie zuchowe dla dzieci z ubogich rodzin z Górnego Śląska. W ośrodku często gościł również młody literat Gustaw Morcinek, który zaczynał swoją karierę pisarską. W 1937 roku szkoła została przeniesiona do nowego męskiego ośrodka harcerskiego „Na Buczu” w Górkach Wielkich.
W latach 1954–1972 Nierodzim był siedzibą władz gromady, co podkreśla jego znaczenie w regionie.
Przypisy
- Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 307. ISBN 978-83-926929-3-5.
- Urząd Miasta Ustroń: Wykaz Osiedli Miasta Ustroń. www.ustron.bip.info.pl [dostęp 28.12.2010 r.]
- Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.). Brak numerów stron w książce.
- Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.). Brak numerów stron w książce.
- Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 124—125. ISBN 82-00-00622-2.
- Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim (z pośmiertnych zapisków Autora przejrzał, uzupełnił I do druku przygotował ks. R. Tomanek), Nakładem i drukiem „Dziedzictwa błog. Jana Sarkandra”, Cieszyn 1932, s. 206.
- Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim ..., s. 210.
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Polana (Ustroń) | Zawodzie (Ustroń) | Hermanice | Lipowiec (Ustroń)Oceń: Nierodzim