Nadleśnictwo Ustroń

---

Historia Nadleśnictwa

Historia terenów, które dziś zajmuje Nadleśnictwo Ustroń, jest niezwykle bogata, sięgająca aż roku 1163, kiedy to obszary te stanowiły część Państwa Polskiego. W roku 1290 ziemie te znalazły się pod kontrolą piastowskich książąt cieszyńskich, działających jako lenno króla czeskiego. Stan ten utrzymał się do 1653 roku, kiedy Habsburgowie, jako członkowie austriackiego domu panującego, przejęli nad nimi władzę.

W imieniu Habsburgów zarządzaniem tymi dobrami zajmowała się Komora Cieszyńska. Dalsze zmiany miały miejsce po 1918 roku, kiedy to na mocy Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Przemysłu Drzewnego, Dobra Komory Cieszyńskiej zostały przekazane pod Przymusowy Zarząd Państwowy ze siedzibą we Lwowie. W okresie od 1925 do 1939 roku, lasami znajdującymi się na obszarze dzisiejszego Nadleśnictwa zarządzał Zarząd Lasów Państwowych w Cieszynie, który był podległy Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej, na terenach gmin: Dębowiec, Hażlach, Strumień i Zebrzydowice, część lasów, które wcześniej były własnością prywatną, została upaństwowiona i przyłączona do Nadleśnictwa Hażlach. Wreszcie, w 1973 roku, określono obecny kształt administracyjny Nadleśnictwa Ustroń, które powstało z połączenia wcześniej istniejących jednostek – Nadleśnictw: Brenna, Hażlach i Ustroń.

Warunki geograficzno-przyrodnicze

Nadleśnictwo Ustroń znajduje się w malowniczej Karpackiej Krainie Przyrodniczo-Leśnej. Jego zasięg obejmuje także Dzielnicę Beskidu Śląskiego oraz Małego, a w części wzbogacony jest o Śląską Krainę Przyrodniczo-Leśną i Dzielnicę Kędzierzyńsko-Rybnicką.

• Powierzchnia Nadleśnictwa przekracza 11,5 tys. ha, a całość podzielona jest na trzy Obręby: Brenna, Hażlach i Ustroń, w których znajduje się piętnaście Leśnictw.
• Warto podkreślić, że Nadleśnictwo nadzoruje lasy, które nie są własnością Skarbu Państwa, zajmujące obszar prawie 3,5 tys. ha.
• Siedliska leśne w tym rejonie są zróżnicowane: lasy górskie stanowią 58%, lasy typowo leśne 32%, lasy wyżynne 6%, a pozostałe siedliska to 4%.
• Jeśli chodzi o gatunki lasotwórcze, przeważa świerk, który zajmuje 63% powierzchni, następnie buk z 15%, dąb z 7%, sosna z 5%, a pozostałe gatunki stanowią 10% (w tym olsza czarna, brzoza, jesion, jawor, modrzew, jodła i inne).

Na terenie Nadleśnictwa przebiega dział wodny, który oddziela zlewnię Wisły od zlewni Odry.

W obrębie Brenna znajduje się dolina czystej rzeki Brennicy i jej dopływów: Hołcyny i Leśnicy, a także strome zbocza okolicznych gór, takich jak Trzy Kopce (1080 m n.p.m.), Stołowa (1040 m n.p.m.), Błatnia (917 m n.p.m.), Wielka Cisowa (872 m n.p.m.), Czupla (746 m n.p.m.), Stare Gronie (797 m n.p.m.) oraz Kotarz (965 m n.p.m.). W tym obrębie założono sześć Leśnictw: Górki, Cisowa, Hołcyna, Bukowa, Leśnica, Stawy.

Obręb Ustroń rozciąga się wzdłuż doliny Wisły i obejmuje przeważnie strome zbocza takich górek, jak Wielka Czantoria (995 m n.p.m.) oraz Mała Czantoria (864 m n.p.m.). Dodatkowo znajdują się tam inne wzniesienia, jak Jasieniowa (520 m n.p.m.), Orłowa (813 m n.p.m.), Równica (884 m n.p.m.) oraz Lipowski Groń (745 m n.p.m.). W jego skład wchodzi cztery Leśnictwa: Równicy, Dobki, Czantorii i Dzięgielowa.

Natomiast Obręb Hażlach obejmuje tereny Pogórza Cieszyńskiego, a także tereny nizinne leżące po obu stronach rzeki Wisły oraz prawobrzeżnej Olzy. Leśnictwa w tym obrębie to: Pierściec, Dębowiec, Pruchna, Zebrzydowice i Kalembice.

Ochrona przyrody

Od 1994 roku lasy, które należą do Nadleśnictwa Ustroń, są częścią Leśnego Kompleksu Promocyjnego – Lasy Beskidu Śląskiego. Celem utworzenia tego kompleksu jest ochrona obszarów leśnych, odtwarzanie ekosystemów leśnych, które odpowiadają naturalnym warunkom klimatyczno-glebowym, a także popularyzacja wiedzy na temat lasów. Lasy w Nadleśnictwie Ustroń charakteryzują się bogatą różnorodnością zbiorowisk roślinnych.

Największą różnorodnością gatunkową wyróżniają się grądy znajdujące się na terenie Pogórza Cieszyńskiego. Na obszarze Nadleśnictwa utworzono kilka leśnych rezerwatów przyrody, które mają na celu zachowanie wartościowych ekosystemów:

• Rezerwat cisów Zadni Gaj znajdujący się koło Goleszowa, zajmujący powierzchnię 6 ha,
• W Marklowicach w Cieszynie znajduje się rezerwat Kopce, o powierzchni 14 ha, który chroni wielogatunkowy naturalny drzewostan, z dominującym dębem i bogatym runem leśnym. Osobliwością tego rezerwatu jest niewielka roślina zielna – cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis), znana z zielono-żółtych płatków kwiatowych,
• Rezerwat Wielka Czantoria, który zajmuje powierzchnię 98 ha i obejmuje naturalne fragmenty kwaśnej buczyny karpackiej (Luzulo nemorosae – Fagetum) oraz żyznej buczyny karpackiej (Dentario glandulosae – Fagetum), z dużym udziałem jesiona wyniosłego,
• Rezerwat Skarpa Wiślicka (Wiślickie Brzegi) w Wiślicy koło Skoczowa, obejmujący 24 ha,
• Rezerwat Haźlaskie Dęby we wsi Hażlach, który cechuje się ochroną starodrzewu dębowego.

Lasy w Nadleśnictwie Ustroń to ekosystemy o bogatej florze i faunie. Wśród najcenniejszych roślin występują:

• pióropusznik strusi,
• paprotka zwyczajna,
• widłaki,
• śnieżyczka przebiśnieg,
• cieszenianka wiosenna,
• konwalia majowa,
• lilia złotogłów,
• podkolan biały,
• storczyk plamisty,
• parzydło leśne,
• naparstnica purpurowa,
• dziewięćsił bezłodygowy.

W zasobach zwierząt chronionych można znaleźć m.in.:

• wiewiórkę,
• gronostaja,
• wydrę,
• puchacza,
• myszołowa,
• kruka,
• pluszcza,
• zimorodka,
• bociana czarnego,
• żmiję,
• zaskrońca,
• padalca,
• traszki,
• salamandrę.

Wszystkie lasy Nadleśnictwa uznawane są za wodochronne. Są to również obszary, na których prowadzone są liczne badania naukowe, w tym z zakresu nauk leśnych, ochrony przyrody, botaniki, zoologii, geologii oraz hydrologii. Współpracują przy tym naukowcy z różnych krajów.

W Nadleśnictwie znajdują się 864 ha drzewostanów nasiennych, z czego 54 ha to drzewostany włączone do programu. Warto zwrócić uwagę na 51 ha tzw. „szwedzkich drzewostanów nasiennych”, które od lat są obiektem zainteresowania naukowców-genetyków ze Szwecji.

---

Oceń: Nadleśnictwo Ustroń

---