Ryszard Demel


Ryszard Demel to postać, której osiągnięcia artystyczne oraz działalność naukowa obejmują wiele dziedzin. Urodził się 21 grudnia 1921 roku w Ustroniu na Śląsku cieszyńskim, a jego życie zakończyło się 12 września 2023 roku w Padwie.

Był nie tylko witrażystą, ale też malarzem oraz wykładowcą uniwersyteckim. Jego prace artystyczne oraz zaangażowanie w działalność polonijną przyczyniły się do znaczącej popularyzacji kultury polskiej za granicą.

Biografia

Ryszard Demel urodził się w rodzinie, której historia była zgoła różnorodna: jego ojciec był Czechem, a matka Polką, której przodkowie mieli włoskie korzenie. Jego ojciec był wykwalifikowanym rysownikiem zatrudnionym w fabryce porcelany w Frydlandzie, gdzie specjalizował się w barwieniu i drukowaniu tkanin. Przeniósł się do Andrychowa, by kontynuować tam swoją karierę zawodową.

Po zakończeniu nauki w szkole podstawowej, Ryszard podjął kształcenie w Szkole Handlowej w Bielsku-Białej. W 1939 roku wziął udział w kampanii wrześniowej, walcząc na Polesiu. Po dostaniu się do niewoli, udało mu się uciec z obozu w Kobryniu po tym, jak wybuchł tam tyfus. Powrócił do Andrychowa, gdzie znalazł zatrudnienie na poczcie, a następnie był zaangażowany w prace rolnicze w pobliżu Legnicy, aż w końcu rozpoczął pracę przy transportach pocztowych w Europie.

W 1944 roku, Ryszard zachorował na zapalenie płuc i trafił na leczenie do szpitala włoskiego w Rovigo. Po uwolnieniu przez aliantów, wstąpił do II Korpusu Wojska Polskiego pod dowództwem Generała Andersa. Został przydzielony do Biura Oświaty II Warszawskiej Dywizji Pancernej w Maceracie. To właśnie wtedy został polecony przez generała Bronisława Rakowskiego do podjęcia studiów w Rzymie na Akademii Sztuk Pięknych, gdzie zdobył wysoką ocenę z historii sztuki.

Podczas studiów w Polskim Studium Malarstwa pod kierunkiem profesora Mariana Bohusza-Szyszki, kontynuował naukę, gdy II Korpus przeniósł się do Anglii. Po uzyskaniu stypendiów, kształcił się w renomowanych placówkach takich jak Sir John Cass Art Institute, Central School of Arts oraz London University Slade School of Arts.

W Londynie otrzymał stanowisko kierownika Pracowni malarskiej Aktu w Konfraterni Artystów i Aktorów Teatru II Korpusu, a także pracował jako asystent w studio znanego witrażownika J.E. Nuttgensa w High Wycombe. W latach 1952-1962 był nauczycielem w trzech liceach w Hastings, gdzie utworzył swoją pracownię witrażu. Stworzył nowatorskie mozaiki refrakcyjne, które zyskały uznanie i zostały zarejestrowane przez angielskie Biuro Patentowe.

Po dziesięciu latach pracy w Hastings, Ryszard Demel osiedlił się w Padwie we Włoszech, rodzinnym mieście swojej żony. Tam stworzył wiele witraży, w tym znane pięć witraży w Duomo, katedrze w Padwie, które zajmują powierzchnię około 24 m². Jego artystyczna osobowość wzbogaciła się również dzięki przyjaźni z Sergiuszem Piaseckim, autorem książki „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy”, któremu poświęcił biografię i wydał wszystkie jego powieści.

W międzyczasie Ryszard pracował jako lektor języka angielskiego oraz literatury w różnych instytucjach edukacyjnych, w tym w Instytucie Hotelarstwa w Abano Terme oraz w Uniwersytecie Ca’Foscari w Wenecji, gdzie uczył również języka i literatury polskiej. Dodatkowo uzyskał doktorat z nauk humanistycznych na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie oraz tytuły B.A., Fellow of the Institute of Linguists (F.I.L.) i Fellow of the Royal Society of Arts. Ryszard był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, a jego wkład w badania nad światłem w sztuce witrażu oraz osiągnięcia literackie i artystyczne przyniosły mu szereg zaszczytów.

Jego twórczość ukazała się na ponad 100 wystawach, w tym w Zachęcie w wystawie „Jesteśmy” w 1991 roku. Publikował także artykuły w różnych czasopismach polskich, angielskich i włoskich. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, w tym Medal Wojny 1939–1945, Legion d’Oro ONU, „Pro Memoria”, Medal Odrodzenia od Senatu RP oraz Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W grudniu 2019 roku, Konsul Generalny RP w Mediolanie wręczył mu Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, nadany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.

Ryszard Demel był również honorowym obywatelem Padwy oraz Ustronia, a jego niezwykłe życie oraz twórczość pozostają inspiracją dla wielu pokoleń artystów i uczonych.

Przypisy

  1. Nie żyje profesor Ryszard Demel, ostatni we Włoszech artysta generała Andersa [online], polskiobserwator.de [dostęp 25.04.2024 r.]
  2. Jasełka 2019 w Bazylice św. Antoniego w Padwie. Relacja [online], Nasz Swiat, 19.12.2019 r. [dostęp 12.02.2020 r.]
  3. Marek Kwiatkowski: Ryszard Demel. W drodze do tajemnicy światła – recenzja. [dostęp 18.10.2014 r.]
  4. Jan Wiktor Sienkiewicz: Ryszard Demel. W drodze do tajemnicy światła/exploring the mysteries of light. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2010 r.

Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":

Jan Wantuła | Bogusław Heczko | Maria Skalicka | Paweł Steller

Oceń: Ryszard Demel

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:16